Update over ReArm Europe - Economische en financiële gevolgen

De noodzaak om de defensie van de EU te vergroten 

Het rapport[1] van voormalig ECB-president Mario Draghi, dat afgelopen september werd gepubliceerd, drong er bij de EU op aan om haar concurrentievermogen nieuw leven in te blazen en te stimuleren. Eind januari presenteerde de Europese Commissie het Competitiveness Compass om Europa in staat te stellen de economische groei weer aan te zwengelen en de welvaart veilig te stellen. Het rapport heeft de volgende doelstellingen:

• De innovatiekloof met de belangrijkste concurrenten dichten
• Koppeling tussen ontkoling en concurrentievermogen
• De veerkracht van toeleveringsketens vergroten en de samenwerking tussen lidstaten op het gebied van defensie verbeteren

Omdat ze onzeker zijn over de toezegging van de VS om Europa veiligheid te bieden, hebben de Europese leiders onlangs een reeks maatregelen aangekondigd om hun eigen defensiecapaciteit te verbeteren. 

Tegenover grootschalige investeringen staan tariefrisico's

In een belangrijke beleidswijziging zijn de Duitse centrumpartijen overeengekomen om hun fiscale strategie aan te passen. Ze hebben aanzienlijke inspanningen aangekondigd om de investeringen in defensie en infrastructuur te verhogen. De voorgestelde maatregelen omvatten:

• Defensie-uitgaven van meer dan 1% van het bbp vrijstellen van de schuldenrem
• Oprichting van een infrastructuurfonds van 500 miljard euro voor de komende tien jaar

Hoewel deze begrotingswijzigingen een opmerkelijke evolutie in het Duitse beleid betekenen, blijven de economische gevolgen onzeker. We verwachten dat de impact op de groei niet meer zal zijn dan 0,6% in 2025 en 0,8% in 2026, gezien Duitslands afhankelijkheid van import voor militaire uitgaven en de aanzienlijke uitvoeringsrisico's in verband met investeringen in infrastructuur. Tegelijkertijd heeft Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, verklaard dat de Commissie van plan is de lidstaten budgettaire flexibiliteit te bieden om de komende vier jaar een defensie-uitgavendoelstelling van 3,5% van het bbp te halen. Het ReArm Europe plan bestaat uit twee belangrijke pijlers:

• De 'nationale ontsnappingsclausule' activeren zodat lidstaten hun defensie-uitgaven kunnen verhogen zonder te worden beperkt door de fiscale regels van de EU
• Een nieuw EU-instrument instellen dat €150 miljard aan leningen kan verstrekken aan lidstaten om hun defensiecapaciteit te verbeteren.

Over het geheel genomen denken we dat de defensie-uitgaven in de EU met 800 miljard euro kunnen stijgen in vier jaar. Er zijn natuurlijk uitvoeringsrisico's: zoals Draghi al zei, is de industriële basis gefragmenteerd en "in de defensiesector gaat gemeenschappelijke planning vóór gemeenschappelijke uitgaven"[2]. Gezien ook Europa's afhankelijkheid van import voor militaire behoeften, zal de economische impact naar verwachting positief maar vrij beperkt zijn (+0,2% groei per jaar in de eurozone).

De recente aankondigingen zijn belangrijk, maar de economische steun moet niet worden overschat. Toch zijn de risico's op een recessie afgenomen omdat deze maatregelen de negatieve gevolgen van de komende handelsoorlog met de Verenigde Staten kunnen verzachten: We blijven verwachten dat de groei in de eurozone in 2025 iets onder 1% zal liggen.  

Positief over Duitse aandelen en Europese duration

De recente correctie op de Amerikaanse aandelenmarkt wordt door beleggers omschreven als 'momentum turbulentie', gedreven door toenemende onzekerheid over het beleid van de Trump-regering op het gebied van handel, immigratie en fiscale uitgaven. Wij geloven dat deze verschuiving, in ieder geval tijdelijk, het einde betekent van het Amerikaanse exceptionalisme. Tegelijkertijd ondergaat Europa een snelle transformatie. Toenemende geopolitieke risico's hebben de kwetsbaarheid van de EU voor historisch lage defensie-uitgaven blootgelegd. Als reactie hierop versnelt de EU haar streven naar meer strategische autonomie, waarbij Duitsland - met de grootste begrotingsflexibiliteit - het voortouw neemt.

In reactie hierop hebben we onze strategie aangepast en zijn we voorzichtiger geworden ten aanzien van aandelen wereldwijd. Wij zijn negatief over Amerikaanse aandelen en handhaven een neutrale visie op andere regio's.

Gezien deze verschuiving, geven we de voorkeur aan Duitse aandelen, de defensiesector en sectoren die zullen profiteren van fiscale stimuleringsmaatregelen. De defensiesector heeft het beduidend beter gedaan dan de MSCI Europe Index, met een stijging van ongeveer 60% year-to-date,[3] die bezorgdheid over overwaardering oproept. Ondanks de hoge waarderingen zou de defensiesector moeten blijven profiteren van een winst-'supercyclus' gevoed door de toegenomen Europese militaire uitgaven.

Op de korte termijn zou een mogelijk staakt-het-vuren in Oekraïne kunnen leiden tot winstnemingen in defensieaandelen, terwijl andere Europese aandelen zouden kunnen profiteren van hernieuwd optimisme rond vrede.

Aan de durationkant blijven we Europese duration zien als een sterke afdekking tegen de uitvoeringsrisico's die gepaard gaan met de investeringsplannen van de EU. Sinds eind februari is de rente op Europese obligaties gestegen, als gevolg van zowel de anticipatie op meer schuldemissies als de mogelijke positieve impact op de economische groei.

We handhaven een neutrale houding ten opzichte van de euro ten opzichte van de dollar, inclusief de negatieve impact van tarieven op de economische groei. Deze factoren zullen waarschijnlijk een tegenwicht vormen voor de positieve effecten van grootschalige investeringen die naar onze verwachting geleidelijk naar Europa zullen stromen.

[1] https://commission.europa.eu/topics/eu-competitiveness/draghi-report_en
[2] Address by Mr. Draghi – Presentation of the report on the Future of European competitiveness – European Parliament – Strasbourg – 17 September 2024.
[3] Bron: Bloomberg. Gegevens op 12/03/2025.